Zwrot wadliwego towaru do sklepu internetowego

Konsumenci, którzy kupili towar w sklepie internetowym, mogą go zwrócić bez podania przyczyny, składając sprzedawcy oświadczenie o odstąpieniu od umowy w terminie 10 dni od otrzymania towaru. Sprzedawca ma wtedy obowiązek zwrócić konsumentowi pieniądze. Dotyczy to również przypadku, gdy zwracany w tym trybie towar jest wadliwy.

Wadliwy towar

Zdarza się, że przysłany towar kupiony w sklepie internetowym jest wadliwy. Powstaje wtedy wątpliwość, czy klient będący konsumentem może skorzystać z prawa do odstąpienia od umowy zawartej na odległość (na co ma 10 dni od wydania mu towaru). Niektóre sklepy w takiej sytuacji uważają, że klient powinien najpierw złożyć reklamację towaru i korzystać z uprawnień z ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów (…), czyli żądać naprawy lub wymiany towaru na nowy. Prawo do odstąpienia od umowy bez podania przyczyny ograniczają do towaru niewadliwego. Niektóre sklepy uznają, że towar zwracany w tym trybie musi być zwrócony w oryginalnym, nienaruszonym opakowaniu i nie nosić śladów używania.

Nie trzeba reklamować

Prawo do odstąpienia od umowy zawartej na odległość bez podania przyczyny dotyczy również towaru wadliwego - wynika z wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 3 kwietnia 2013 r., sygn. akt I Ca 55/13. Spór dotyczył telewizora za ponad 8.000 zł, który okazał się wadliwy. Konsument najpierw wysłał do sklepu pismo z reklamacją telewizora, żądając "wydania towaru nowego, wolnego od wad lub zwrotu gotówki i rozwiązania umowy kupna - sprzedaży". Trzy dni później konsument zmienił zdanie i wysłał pismo z odstąpieniem od umowy, jako przyczynę wskazując wadę sprzętu. Następnie konsument odesłał telewizor do sklepu, ten jednak odmówił jego przyjęcia. Sprawa o zwrot pieniędzy trafiła do sądu. Sprzedawca bronił się twierdząc, że nie mogło być mowy o skutecznym odstąpieniu przez kupującego od umowy, bo skoro klient najpierw złożył reklamację wadliwego towaru, to powinien on czekać na jej rozpatrzenie i dać sprzedającemu szansę na wymianę towaru albo jego naprawę. Ponadto w piśmie o odstąpieniu od umowy kupujący wskazał faktyczną przyczynę odstąpienia (wadę towaru).

Stanowiska sprzedawcy nie podzielił ani sąd rejonowy, ani sąd okręgowy, do którego trafiła apelacja sprzedawcy od niekorzystnego dla niego wyroku. Sądy uznały, że nie można przyjmować, iż w sytuacji, gdy przyczyną odstąpienia od umowy jest wada zakupionego towaru, to istnieje konieczność wszczęcia postępowania reklamacyjnego przewidzianego w art. 8 ust. 1 ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej (…). Wobec braku norm kolizyjnych w tym zakresie wybór uprawnień zależy od konsumenta, który zawarł umowę na odległość. To on decyduje, czy reklamować towar, czy odstąpić od umowy.

Nie ma też znaczenia to, że konsument najpierw złożył reklamację, a potem, składając oświadczenie o odstąpieniu od umowy podał wadę jako przyczynę odstąpienia. Przepis ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów (…) pozwalający na odstąpienie od umowy w terminie 10 dni mówi wprawdzie o odstąpieniu "bez podania przyczyny", jednak podanie przyczyny odstąpienia od umowy nie powoduje bezskuteczności złożonego oświadczenia. Konsumentowi nie zakazano przecież ujawniania motywów swojej decyzji, a jedynie zwolniono go z tego obowiązku. Zatem konsument może podać w swym oświadczeniu przyczyny odstąpienia od umowy, jednakże obowiązku takiego nie ma - stwierdził Sąd w uzasadnieniu wyroku.

Sądy uznały, że skoro konsument skutecznie odstąpił od umowy (korzystając z uprawnienia z ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów…), to tym samym umowę należało traktować tak, jakby nie została zawarta. Dlatego wcześniejsze pismo z reklamacją (złożone w oparciu o ustawę o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej…) od momentu odstąpienia od umowy nie miało już żadnego znaczenia i nie wywoływało między stronami żadnych skutków prawnych.

Odstąpienie bez podania przyczyny

Konsument, który zawarł umowę na odległość, może od niej odstąpić bez podania przyczyn, składając stosowne oświadczenie na piśmie w terminie 10 dni od dnia wydania towaru. Do zachowania tego terminu wystarczy wysłanie oświadczenia przed jego upływem. W razie odstąpienia od umowy jest ona uważana za niezawartą, a konsument jest zwolniony z wszelkich zobowiązań. To, co strony świadczyły, ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu. Zwrot nastąpi niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni. Jeżeli konsument dokonał jakichkolwiek przedpłat, należą się od nich odsetki ustawowe od daty dokonania przedpłaty. Wynika to z art. 7 ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów (…).

Konsument ma prawo rozpakować towar, a nawet go przetestować. Celem przepisu pozwalającego konsumentom na odstąpienie od umowy zawartej na odległość jest umożliwienie sprawdzenia towaru (którego zawierając umowę "fizycznie" nie widzieli) i podjęcie decyzji, czy chcą go zwrócić, czy zatrzymać. Uzależnianie odstąpienia od umowy od tego, aby towar był w nieuszkodzonym opakowaniu i nie nosił śladów używania nie ma podstaw w ustawie. Na takim stanowisku stoi zarówno Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, jak i Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie.

Wady towaru

Jeśli kupiony przez internet towar jest wadliwy, a konsument nie chce albo nie może już z powodu upływu terminu korzystać z prawa do odstąpienia od umowy bez podania przyczyny, może go reklamować. Uprawnienia konsumentów związane z niezgodnością towaru konsumpcyjnego z umową są określone w ustawie o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej (…). W pierwszej kolejności kupujący może żądać nieodpłatnej naprawy albo wymiany towaru na nowy, chyba że naprawa albo wymiana są niemożliwe lub wymagają nadmiernych kosztów. Jeżeli kupujący nie może żądać naprawy ani wymiany (bo są one niemożliwe lub nadmiernie kosztowne) albo jeżeli sprzedawca nie zdoła uczynić zadość takiemu żądaniu w odpowiednim czasie lub gdy naprawa albo wymiana narażałaby kupującego na znaczne niedogodności, ma on prawo domagać się stosownego obniżenia ceny albo odstąpić od umowy. Od umowy nie może odstąpić, gdy niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową jest nieistotna. Przy określaniu odpowiedniego czasu naprawy lub wymiany uwzględnia się rodzaj towaru i cel jego nabycia.

Termin dla konsumenta na odstąpienie od umowy zawartej na odległość to 10 dni od wydania towaru.

Dla kupującego bardzo ważne jest domniemanie zawarte w art. 4 ust. 1 ustawy. Wynika z niego, że w przypadku stwierdzenia niezgodności przed upływem 6 miesięcy od wydania towaru domniemywa się, że istniała ona w chwili wydania. W praktyce oznacza to, że w razie sporu kupujący musi udowodnić, iż towar ma wadę. Nie musi wykazywać, że towar był wadliwy "od początku" i że to nie on go uszkodził.

Sprzedawca odpowiada za niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową jedynie w przypadku jej stwierdzenia przed upływem 2 lat od wydania tego towaru kupującemu. Termin ten biegnie na nowo w razie wymiany towaru. Jeżeli przedmiotem sprzedaży jest rzecz używana, strony mogą ten termin skrócić, jednakże nie poniżej jednego roku.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 2.03.2002 r. o ochronie niektórych praw konsumentów… (Dz. U. z 2012 r. poz. 1225)

Ustawa z dnia 27.07.2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej… (Dz. U. nr 141, poz. 1176 ze zm.)