Koszty umowy sprzedaży udziałów

Będę kupował udziały w spółce z o.o. Kto, zgodnie z prawem, powinien ponieść koszty związane z zawarciem umowy sprzedaży udziałów?

Udziały spółki z o.o. są zbywalne. Należy jednak pamiętać, że zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału oraz zastawienie udziału umowa spółki może uzależnić od zgody spółki albo w inny sposób ograniczyć, art. 182 Kodeksu spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. nr 94, poz. 1037 ze zm.).

Natomiast kwestię kosztów zawarcia umowy sprzedaży reguluje art. 547 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 1964 r. nr 16, poz. 93 ze zm.). Przepis ten szczegółowo określa koszty wydania, odebrania, zważenia czy ubezpieczenia rzeczy. Zgodnie z ogólną regułą wyrażoną w art. 547 § 3 K.c., koszty niewymienione w paragrafach poprzedzających ponoszą obie strony po połowie. Zasada ta, stosownie do art. 555 K.c., ma również odpowiednie zastosowanie do sprzedaży praw, jakimi są udziały w spółce z o.o.

Zasada równego podziału kosztów może zostać zmodyfikowana w umowie sprzedaży. Zwyczajowo koszty te ponosi kupujący i za zgodą obu stron takie sformułowanie może znaleźć się w umowie. Co wchodzi w skład kosztów? Ich listę mogą rozpoczynać wydatki na samo zredagowanie umowy, np. przez prawnika, a także oszacowanie wartości udziałów. Następnie są to koszty notarialnego poświadczenia podpisów przez notariusza, ale także dojazdu do kancelarii notarialnej itp.

W sposób szczególny uregulowana jest kwestia zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Przy umowie sprzedaży udziałów spółki z o.o. obowiązek podatkowy spoczywa na kupującym, co wynika z art. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. nr 101, poz. 649 ze zm.). Choć umowa sprzedaży udziałów musi być dokonana w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi, to notariusz nie jest płatnikiem podatku od tej czynności. Notariusze są płatnikami PCC od czynności dokonywanych w formie aktu notarialnego (art. 10 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych). Poświadczenie podpisów jest zaś inną czynnością notarialną niż sporządzenie aktu. Wynika to z art. 79 Prawa o notariacie (Dz. U. z 2008 r. nr 189, poz. 1158 ze zm.). Strony w umowie sprzedaży nie mogą w sposób skuteczny wobec urzędu skarbowego przerzucić ciężaru zapłaty podatku np. z kupującego na sprzedającego. Mogą natomiast postanowić, że sprzedający zwróci kupującemu kwotę uiszczonego podatku albo przekaże środki na jego uiszczenie.

W umowie sprzedaży strony mogą dowolnie rozłożyć pomiędzy sobą ciężar ponoszenia kosztów zawarcia tej umowy. Koszty w całości może ponosić jedna ze stron.

Do kosztów zawarcia umowy, o których mowa w pytaniu, nie należą natomiast koszty związane z ujawnieniem w KRS danych o nowym wspólniku. Koszty związane ze złożeniem wniosku o wpis do rejestru wynoszą 500 zł (250 zł opłata sądowa i 250 zł opłata za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym). Zgodnie z art. 694⁸ § 1 Kodeksu postępowania cywilnego (Dz. U. z 1964 r. nr 43, poz. 296 ze zm.) koszty postępowania rejestrowego ponosi podmiot podlegający obowiązkowi wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego - w tym przypadku spółka. Przy tym spółka, jeżeli nic innego nie wynika z umowy spółki, nie ma podstaw do żądania od którejkolwiek ze stron sprzedaży zwrotu kosztów poniesionych w związku ze złożeniem wniosku do KRS.