Odszkodowanie otrzymane za rozwiązanie przedwstępnej umowy sprzedaży

(interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 28 września 2012 r., nr IPPP2/443-616/12-5/AO; zamieszczona na stronie internetowej Ministerstwa Finansów)

"(…) Wnioskodawca w (…) 2012 roku zawarł przedwstępną umowę sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu na kwotę (…). Dnia (…) czerwca 2012 roku Spółka otrzymała ofertę kupna przedmiotowego prawa do lokalu od innego podmiotu za kwotę (…). W związku z otrzymaniem korzystniejszej oferty kupna zdecydowała się ona odstąpić od przedwstępnej umowy sprzedaży prawa do lokalu zawartej (…) z Wnioskodawcą.

Dnia (…) czerwca 2012 roku Wnioskodawca zawarł ze Spółką porozumienie w sprawie rozwiązania przedwstępnej umowy sprzedaży. Na mocy porozumienia ustalono, iż Wnioskodawca otrzyma z tego tytułu odszkodowanie zaspokajające w całości stratę Wnioskodawcy związaną z brakiem możliwości kupna prawa do lokalu i utratą przyszłych korzyści związanych ze sprzedażą przedmiotowego prawa.

Aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności, dokonanej w zamian za odszkodowanie, niezbędne jest rozstrzygnięcie, czy te czynności skutkują uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wypłacającego.

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca na podstawie zawartego (...) porozumienia w sprawie rozwiązania przedwstępnej umowy sprzedaży otrzymuje określoną kwotę pieniężną w zamian za zgodę na rozwiązanie przedmiotowej umowy. Co istotne, w przedmiotowej sprawie rozwiązanie umowy poprzez zawarcie przez strony porozumienia prowadzi do wygaśnięcia wiążącego strony stosunku prawnego (tj. zgodnego zakończenia istniejącego pomiędzy stronami stosunku w inny sposób niż pierwotnie było to przewidziane), nie jest natomiast rezultatem jednostronnego niewywiązywania się lub nienależytego wywiązania się przez stronę z ciążących na niej obowiązków. Otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie jest ściśle związane z uzyskaniem korzyści przez Spółkę. Zawierając porozumienie w sprawie rozwiązania przedwstępnej umowy sprzedaży, Wnioskodawca wyraził zgodę na rozwiązanie zawartej (…) przedwstępnej umowy sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.

Przedmiotowe wynagrodzenie otrzymane od Spółki nie jest więc zadośćuczynieniem, lecz stanowi formę wynagrodzenia za działania Wnioskodawcy (wyrażenie zgody za odstąpienie od umowy). W analizowanym przypadku istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem a otrzymanym wynagrodzeniem. Zatem zgodę na zaniechanie określonej czynności (odstąpienie od umowy sprzedaży), za którą wypłacone zostało odszkodowanie, należy traktować jako określone świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Spełniona została przesłanka istnienia związku pomiędzy wypłatą należności a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym, otrzymane odszkodowanie podlega opodatkowaniu jako konkretne świadczenie usługi w postaci zobowiązania do powstrzymania się od dokonania czynności, które wprost wymienione zostało w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

(...) stwierdzić należy, że przedmiotowa czynność Wnioskodawcy w postaci zgody na rozwiązanie zawartej umowy (co stanowiło korzyść dla Spółki), wynikająca z zawartego porozumienia, stanowi odpłatne świadczenie usługi na rzecz Spółki w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Otrzymana kwota odszkodowania ustalona na mocy porozumienia w sprawie rozwiązania przedwstępnej umowy sprzedaży stanowi wynagrodzenie za tę usługę i na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług podlega opodatkowaniu (podkreśl. red.). (…)"