Gazeta Podatkowa nr 99 (1453) z dnia 11.12.2017
Umowa darowizny a obowiązki obdarowanego
Otrzymałem od wujka w drodze darowizny kawalerkę. Po kilku latach zarówno moja sytuacja finansowa, jak i wujka mocno się pogorszyła. Otrzymałem niedawno informację, że jako obdarowany powinienem wspomóc w utrzymaniu wujka, z uwagi na poczynioną darowiznę. Czy takie żądanie jest w ogóle zgodne z prawem? Nie dopuściłem się wobec wujka żadnej niewdzięczności czy innego niemoralnego zachowania. Do czego w tej sytuacji mogę zostać zobowiązany?
Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Wspomniana w pytaniu niewdzięczność czy inne poważne zachowania obdarowanego pozwalają w wyjątkowych sytuacjach doprowadzić do odwołania darowizny już po jej wykonaniu. Środek ten ma charakter nadzwyczajny, jednak w omawianej sprawie żądanie wujka Czytelnika nie opiera się na tej podstawie.
Najczęściej obdarowani widzą jedynie pozytywne aspekty darowizn. Rzadko kto jednak pamięta, że z darowizną wiążą się pewne obowiązki, nawet jeśli nie zawarto w treści umowy stosownego polecenia. Darowizna czyni bowiem obdarowanego obowiązanym do udzielenia pomocy darczyńcy w sytuacji, gdy ten ostatni znajdzie się w niedostatku. Przewiduje tak art. 897 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2017 r. poz. 459 ze zm.). Chodzi o dostarczanie darczyńcy środków, których mu brak do utrzymania odpowiadającego jego usprawiedliwionym potrzebom albo do wypełnienia ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych. Ogranicza się on jednak do wysokości istniejącego jeszcze wzbogacenia. Obdarowany może zwolnić się od tej powinności zwracając darczyńcy wartość wzbogacenia. Obowiązek taki wynika z samego przepisu ustawy, co oznacza, że wchodzi on w grę także wtedy, gdy umowa darowizny nie zawierała żadnych zapisów regulujących to zagadnienie.
Brak wdzięczności po stronie obdarowanego może w pewnych sytuacjach prowadzić do odwołania darowizny. W skrajnych przypadkach nie można wykluczyć, że brak pomocy darczyńcy w bardzo trudnej sytuacji życiowej, mimo posiadanych możliwości po stronie obdarowanego, zostanie zakwalifikowany jako rażąca niewdzięczność. Gdyby do tego doszło, zezwala się na odwołanie wykonanej już darowizny. Wprawdzie przepisy nie definiują pojęcia rażącej niewdzięczności, jednakże z orzecznictwa wynika, iż mieszczą się w nim nie tylko przestępstwa dokonane przeciwko obdarowanemu, ale także ciężkie naruszenie obowiązków rodzinnych (np. nieudzielanie pomocy w chorobie, trwające dłuższy czas nieutrzymywanie kontaktów i brak jakiejkolwiek opieki).
www.UmowyCywilnoprawne.pl - Umowa darowizny:
Chcesz wiedzieć więcej, skorzystaj z Portalu Podatkowo-Księgowego www.gofin.pl | ||
www.KodeksCywilny.pl » |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
Terminarz
GOFIN PODPOWIADA
Kompleksowe opracowania tematyczne
DRUKI
Darmowe druki aktywne
WSKAŹNIKI
Bieżące wskaźniki wraz z archiwum
KALKULATORY
Narzędzia księgowego i kadrowego
PRZEPISY PRAWNE
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
|