Jak ubezpieczyć pojazd będący przedmiotem leasingu?

Jako przedsiębiorca zamierzam skorzystać z oferty leasingu pojazdu. Interesuje mnie jeszcze kwestia ubezpieczeń. Mam bowiem spore zniżki i ufam jednemu towarzystwu, natomiast leasingodawca oferuje mi oferty innych ubezpieczycieli oraz standardową składkę. Czy mogę ubezpieczyć samochód z pominięciem oferty leasingodawcy?

Istotna w tym przypadku będzie przede wszystkim treść umowy leasingu. W praktyce bowiem leasingodawcy pojazdów współpracują z towarzystwami ubezpieczeń i oferują określone warunki ubezpieczeń komunikacyjnych według określonych założeń (np. zniesienie udziału własnego w szkodzie w ramach polisy AC). Leasingobiorca zwykle może dokonać wyboru swojego ubezpieczyciela. Może to jednak wymagać uzyskania zgody ze strony finansującego.

Umowa leasingu nie może oczywiście znosić ustawowego obowiązku ubezpieczenia posiadacza pojazdu mechanicznego w zakresie jego odpowiedzialności cywilnej (polisa OC). Skoro korzystanie z pojazdu jest wykonywaniem uprawnień przez posiadacza zależnego, które może spowodować powstanie szkody, to wynikający z przepisów prawa obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej spoczywa w praktyce przede wszystkim na takim właśnie posiadaczu. Stwierdził tak Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 22 kwietnia 2005 r., sygn. akt III CZP 99/2004. Takim posiadaczem pojazdu mechanicznego jest w tym wypadku leasingobiorca. Jednakże ubezpieczenie to może być zawarte na cudzy rachunek, np. przez leasingodawcę będącego właścicielem auta na rzecz ubezpieczonego, jakim byłby wówczas korzystający z tej formy finansowania środka transportu. Leasingobiorca jest tzw. posiadaczem zależnym pojazdu mechanicznego, zaś leasingodawca jego właścicielem.

Leasingobiorca może być - i w praktyce często - jest ubezpieczającym przedmiot leasingu również od uszkodzenia i kradzieży (polisa autocasco), mimo że nie jest jego właścicielem. Nie zawsze bowiem umowa ubezpieczenia majątkowego musi być zawierana przez właściciela rzeczy. W tym wypadku istotniejsze jest to, kto jest ubezpieczonym, a powinien nim być leasingodawca (finansujący) będący przynajmniej w okresie trwania umowy leasingu właścicielem samochodu.

W przepisach Kodeksu cywilnego dotyczących umowy leasingu nie określono natomiast, która ze stron ponosi koszt związany z ubezpieczeniem przedmiotu leasingu. W praktyce najczęściej składkę finansuje bezpośrednio korzystający (leasingobiorca). Funkcjonuje również inny model, tj. finansowania składki przez leasingodawcę, który następnie refakturuje ten koszt na kontrahenta. Tak czy inaczej wydatek ten w ostatecznym rozrachunku spoczywa na leasingobiorcy. W przypadku gdyby umowa przewidywała obowiązek ubezpieczenia przedmiotu leasingu (np. samochodu osobowego) po stronie korzystającego, a nie ustalałaby rozmiaru tych kosztów, zastosowanie znajdzie art. 709⁶ K.c. Wynika z niego, że korzystający jest wówczas obowiązany ponosić koszty ubezpieczenia rzeczy od jej utraty w czasie trwania leasingu.