Odpowiedzialność za wadę prawną przedmiotu leasingu

Przedsiębiorca zawarł umowę leasingu, w wyniku której leasingodawca nabył samochód dostawczy i oddał go przedsiębiorcy do używania. Po kilku miesiącach od wydania leasingobiorcy przedmiotu leasingu okazało się, że był on objęty warunkową umową przewłaszczenia na zabezpieczenie zawartą między zbywcą (od którego leasingodawca nabył pojazd) a jego wierzycielem. W konsekwencji przedsiębiorca utracił możliwość korzystania z przedmiotu leasingu. Czy leasingodawca ponosi odpowiedzialność za wady przedmiotu leasingu?

TAK, choć odpowiedzialność finansującego (leasingodawcy) występuje tylko w określonych przepisami przypadkach. Ogólne zasady ponoszenia odpowiedzialności wobec korzystającego (leasingobiorcy) za wady przedmiotu leasingu zostały uregulowane w Kodeksie cywilnym (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.). Zasadniczo za wady rzeczy będącej przedmiotem umowy leasingu odpowiada w stosunku do leasingobiorcy zbywca. Ustawa przewiduje jednak wyjątki.

Stosownie do art. 709⁸ § 2 K.c. z chwilą zawarcia przez finansującego umowy ze zbywcą przechodzą na korzystającego uprawnienia z tytułu wad rzeczy przysługujące finansującemu względem zbywcy, z wyjątkiem uprawnienia odstąpienia przez finansującego od umowy ze zbywcą. Wykonanie przez korzystającego wskazanych uprawnień nie wpływa na jego obowiązki wynikające z umowy leasingu, chyba że finansujący odstąpi od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy. Korzystający może żądać odstąpienia przez finansującego od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy, jeżeli uprawnienie finansującego do odstąpienia wynika z przepisów prawa lub umowy ze zbywcą. Co istotne, bez zgłoszenia żądania przez korzystającego finansujący nie może odstąpić od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy. W razie odstąpienia przez finansującego od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy, umowa leasingu wygasa. Finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek m.in. wygaśnięcia umowy ze zbywcą.

Finansujący odpowiada wobec korzystającego za wady przedmiotu leasingu wyłącznie, gdy wady te powstały na skutek okoliczności, za które finansujący ponosi odpowiedzialność. Postanowienia umowne mniej korzystne dla korzystającego są nieważne.

Przedmiot leasingu, który został objęty umową przewłaszczenia na zabezpieczenie zawartą między zbywcą a jego wierzycielem, był obarczony wadą prawną. Konsekwencją była całkowita utrata możliwości korzystania z niego przez leasingobiorcę. W przypadku ustalenia, że leasingodawca nie dochował należytej staranności w zakresie zbadania nabywanego przez niego pojazdu stanowiącego później przedmiot leasingu, w czasie i w sposób przyjęty przy rzeczach tego rodzaju, będzie możliwe przypisanie odpowiedzialności leasingodawcy. W takim natomiast przypadku leasingobiorca będzie uprawniony do uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli w przedmiocie zawarcia umowy leasingu pod wpływem błędu na podstawie art. 84 K.c.