Skutki finansowe wcześniejszego zakończenia leasingu

Wobec wcześniejszego zakończenia umowy leasingu i zbycia leasingowanego pojazdu, finansujący może dochodzić niezapłaconych rat wymagalnych w trakcie trwania umowy.

STAN FAKTYCZNY:

Pozwany, jako osoba prowadząca działalność gospodarczą, zawarł z powodem umowę leasingu operacyjnego pojazdu, której wykonanie zabezpieczał weksel in blanco i poręczenie. W trakcie trwania umowy pozwany przestał spłacać raty, wskutek czego leasingodawca wypowiedział umowę leasingu i sprzedał pojazd będący przedmiotem umowy.

Powódka (leasingodawca) wystąpiła przeciwko pozwanemu oraz poręczycielowi z pozwem o zapłatę zobowiązań z tytułu umowy leasingu. Sąd wydał nakaz zapłaty, ale rozpoznając sprzeciw od tego nakazu uznał powództwo za niezasadne. Stwierdził bowiem, że korzyść uzyskana przez leasingodawcę na skutek sprzedaży leasingowanego pojazdu jest większa niż suma rat niezapłaconych w trakcie trwania umowy oraz rat wymagalnych wobec wcześniejszego jej wypowiedzenia. Powódka zaskarżyła wyrok apelacją. Sąd II instancji, wobec powzięcia wątpliwości w sprawie, wystąpił do Sądu Najwyższego z pytaniem prawnym dotyczącym interpretacji art. 709¹⁵ K.c., w zakresie tego, czy obowiązek odliczenia korzyści leasingobiorcy obejmuje także raty wymagalne przed rozwiązaniem umowy.

SĄD ORZEKŁ:

Sąd Najwyższy uznał, że obowiązek pomniejszenia wysokości przewidzianych w umowie leasingu a niezapłaconych rat o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i rozwiązania umowy, nie obejmuje rat wymagalnych przed rozwiązaniem umowy.

SN powołał się na wcześniejsze orzeczenia w podobnych sprawach, w tym m.in. na wyrok SN z 12.12.2013 r., sygn. akt V CSK 566/12, w którym Sąd uznał, że konsekwencją rozwiązania umowy leasingu jest możliwość dochodzenia przez leasingodawcę także rat, które nie zostały zapłacone, mimo że stały się wymagalne w trakcie trwania umowy. W uzasadnieniu wskazał, iż pomniejszeniu o korzyści leasingodawcy z wcześniejszego zakończenia umowy leasingu i zbycia pojazdu powinny podlegać tylko raty, które stały się wymagalne wskutek rozwiązania umowy leasingu (oraz odsetki naliczone od tych rat), a nie wszystkie raty.

Sąd Najwyższy podkreślił, iż orzecznictwo sądowe jest w tym zakresie niejednolite. Występują bowiem także orzeczenia, które za słuszne uznają konieczność pomniejszenia przez leasingodawcę o korzyści uzyskane z wcześniejszej sprzedaży pojazdu, także rat wymagalnych już w trakcie trwania umowy. W uzasadnieniu do omawianego orzeczenia SN nie podzielił jednak tej argumentacji wskazując, że wypowiedzenie umowy leasingu nie ma skutku wstecznego i nie może odnosić się do rat już wymagalnych, a jeszcze niezapłaconych. Chociaż takie stanowisko jest korzystne dla leasingodawców, to SN nawiązał do art. 709¹ K.c. podkreślając, że wynagrodzenie leasingodawcy powinno być co najmniej równe wynagrodzeniu z tytułu nabycia przez niego rzeczy.

(wyrok SN z dnia 16 września 2015 r., sygn. akt III CZP 52/15)