Przedawnienie przy umowie o dzieło

Zawieramy z naszymi klientami umowy o dzieło, których przedmiotem jest przygotowanie przez nas dokumentacji projektowej. Po podpisaniu protokołu odbioru dokumentacji wystawiamy klientowi fakturę z trzydziestodniowym terminem płatności. Mamy problemy z wyegzekwowaniem pieniędzy od części klientów. Jaki jest obowiązujący termin przedawnienia naszych roszczeń o zapłatę?

W przypadku umów o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Umowa ta jest uregulowana w art. 627-646 Kodeksu cywilnego. Umowy, których przedmiotem jest wykonanie dokumentacji projektowej, zaliczane są do umów o dzieło.

Wprawdzie firma wykonująca dokumentację projektową robi to w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, ale nie będzie miał tu zastosowania trzyletni termin przedawnienia z art. 118 Kodeksu cywilnego. Z przepisu tego wynika, że roszczenia związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, jeśli przepis szczególny nie stanowi inaczej, przedawniają się po trzech latach. Wśród przepisów o umowie o dzieło znajduje się jednak przepis szczególny (art. 646 K.c.) regulujący odmiennie kwestie związane z przedawnieniem roszczeń z tej umowy. Wynika z niego, że roszczenia wynikające z umowy o dzieło przedawniają się z upływem dwóch lat.

Odmienności związane z przedawnieniem roszczeń z umowy o dzieło dotyczą nie tylko krótszego terminu, lecz także sposobu jego obliczania. Ogólną zasadą jest, że bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne (art. 120 § 1 K.c.) - a więc w praktyce kiedy nadszedł przewidziany w umowie albo wyznaczony kontrahentowi termin zapłaty. Tej reguły nie stosuje się jednak do umowy o dzieło, bo w art. 646 K.c. dla roszczeń z tej umowy przewidziano odmienny sposób obliczania początku biegu terminu przedawnienia. Przy roszczeniach z umowy o dzieło przedawnienie liczy się od dnia oddania dzieła, a jeśli dzieło nie zostało oddane - od dnia, w którym zgodnie z umową miało być oddane (art. 646 K.c.). Należy o tym pamiętać szczególnie w takich przypadkach, z jakimi mamy do czynienia w pytaniu Czytelnika - gdy najpierw następuje odbiór dzieła, a dopiero potem wystawiana jest faktura i to z odroczonym terminem zapłaty albo gdy z umowy wynika, że zapłata nastąpi w pewnym terminie po odbiorze dzieła.

2 lata od odbioru dzieła - termin przedawnienia roszczeń z umowy o dzieło.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z 23 marca 2012 r. (sygn. akt I ACa 219/12) stwierdził, że art. 646 K.c. samodzielnie określa początek biegu przedawnienia i wiąże go z dniem oddania dzieła, a jeżeli dzieło nie zostało oddane - z dniem, w którym zgodnie z treścią umowy dzieło miało być oddane. Początku biegu przedawnienia roszczeń wynikających z umowy o dzieło nie określają zatem reguły przewidziane w art. 120 K.c. i dla jego ustalenia nie zachodzi potrzeba ani możliwość zastosowanie art. 455 K.c (czyli przepisu, z którego wynika, że jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania).