Rachunek do umowy zlecenia

Jesteśmy spółką z o.o. spółką komandytową, która prowadzi działalność gospodarczą w kilku branżach. Nasza spółka zatrudnia współpracowników zarówno na umowę o pracę, jak i umowy cywilnoprawne. Czy w przypadku zawierania umów cywilnoprawnych, jak umowa o dzieło czy zlecenia, istnieje obowiązek sporządzania rachunku do umowy?

Umowy cywilnoprawne, w tym umowy zlecenia i o dzieło charakteryzują się dużą swobodą stron w zakresie kształtowania ich treści. Są one bowiem uregulowane w przepisach Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145), który w art. 353¹ zawiera zasadę swobody umów. Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. W związku z tym strony mogą dowolnie kształtować treść zawieranej umowy dopóki mieści się ona w granicach wyrażonych w przywołanym przepisie. Ponadto strony mają swobodę w zakresie formy zawierania umów cywilnoprawnych. Jeżeli bowiem nic innego nie wynika z przepisów szczególnych, strony mogą zawrzeć umowę w formie ustnej.

W zakresie umowy o dzieło brak jest szczególnych przepisów regulujących jej nawiązanie, zatem strony nie muszą zawierać jej w formie pisemnej, a co za tym idzie, nie ma konieczności przedstawienia rachunku do umowy. Oznacza to, że strony mogą zawrzeć umowę w formie pisemnej, aby wyeliminować wątpliwości związane z ustaleniem treści zobowiązania umownego, ale nie ma przepisów nakazujących stronie przedstawiania rachunku do umowy o dzieło, nie ma zatem obowiązku jego sporządzania.

Chociaż zasady ogólne wynikające z Kodeksu cywilnego odnoszą się również do umowy zlecenia, to w odniesieniu do tego rodzaju kontraktu mamy do czynienia ze szczególną regulacją w postaci ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2018 r. poz. 2177). Odnosi się ona do umów zlecenia wykonywanych przez przyjmującego zlecenie lub świadczącego usługi, w rozumieniu ustawy. Tak więc ustawa znajduje zastosowanie do umów zlecenia i o świadczenie usług zawieranych z osobami fizycznymi zarówno prowadzącymi działalność gospodarczą, jak i nieprowadzącymi takiej działalności.

Ustawa nakłada na strony umowy zlecenia, zawieranej z osobami fizycznymi, obowiązek ustalania w umowie sposobu potwierdzania liczby godzin wykonania zlecenia (art. 8b ust. 1 ustawy). Przepisy ustawy nie nakazują wprost przedkładania rachunku do umowy zlecenia, nakazują jednak zleceniodawcom wypłacanie zleceniobiorcom wynagrodzenia w wysokości co najmniej minimalnej stawki godzinowej na zleceniu, która w 2019 r. wynosi 14,70 zł brutto. Składanie przez zleceniobiorców rachunku do umowy zlecenia znacznie więc ułatwi sprawdzenie, czy zleceniodawca respektuje przepisy o minimalnej stawce godzinowej w zakresie wysokości wynagrodzenia (za nieprzestrzeganie których grozi grzywna od 1.000 zł do 30.000 zł). Ponadto składanie rachunku do umowy zlecenia jest obligatoryjne, gdy strony wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 8b ust. 1 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę nie ustalą w umowie sposobu potwierdzania liczby godzin. W takiej bowiem sytuacji przyjmujący zlecenie lub świadczący usługi przedkłada w formie pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej informację o liczbie godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług, w terminie poprzedzającym termin wypłaty wynagrodzenia, co wynika z art. 8b ust. 2 ustawy.

Zatem w praktyce przedkładanie rachunku do umowy zlecenia i o świadczenie usług jest obowiązkowe, gdy strony w umowie nie ustalą sposobu potwierdzania liczby godzin wykonanego zlecenia.

Wzory umów o dzieło i zlecenia dostępne są w serwisie www.druki.gofin.pl, w dziale Prawo pracy.