Wypowiedzenie umowy zlecenia

1) Zatrudniamy w firmie kilka osób, w tym własnych pracowników na podstawie odpłatnych umów zlecenia zawartych na okresy od kilku miesięcy do dwóch lat. Czy w każdej chwili możemy te kontrakty wypowiedzieć? Nadmieniamy, że w treści umów brak jest odpowiedniej regulacji.

Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie (art. 734 § 1 K.c.). Jest to umowa konsensualna, dwustronnie zobowiązująca, częściej odpłatna niż nieodpłatna. Nie wymaga formy szczególnej, lecz dla celów dowodowych zawierana w formie pisemnej.

Według art. 746 K.c., dający zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie. Powinien jednak zwrócić przyjmującemu zlecenie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania umowy. Jeśli zlecenie jest odpłatne obowiązany jest uiścić przyjmującemu zlecenie część wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom. Gdyby dokonał wypowiedzenia bez ważnego powodu, powinien także naprawić szkodę. W wyroku z dnia 9 października 2013 r. (sygn. akt V CSK 472/12) Sąd Najwyższy wyjaśnił, że uregulowanie przewidziane w art. 746 K.c. dotyczy także umów zlecenia zawartych na czas oznaczony. Uprawnienie do wypowiedzenia zlecenia ma charakter uprawnienia prawo kształtującego, a złożone w jego wykonaniu oświadczenie o wypowiedzeniu wywiera skutek ex nunc, tj. od chwili złożenia (art. 61 § 1 K.c.).

2) Jedna z pracownic, z którą zawarliśmy dodatkowo umowę zlecenia na 4 miesiące (do 30 listopada br.), po doręczeniu jej we wrześniu br. dwutygodniowego wypowiedzenia przyniosła zaświadczenie o stanie ciąży. Czy w tej sytuacji umowa zlecenia ulegnie rozwiązaniu?

Tak. Zleceniobiorcy nie korzystają z takich gwarancji prawnych związanych z rodzicielstwem jakie prawo pracy przewiduje dla pracowników. Pracownikiem jest natomiast osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę, ale nie w oparciu o umowę cywilnoprawną.

Przyjmującemu zlecenie nie przysługują, co do zasady, żadne typowe uprawnienia pracownicze, takie jak wszelkiego rodzaju urlopy, limitowany czas pracy czy ochrona zatrudnienia. W przypadku umowy cywilnej pracownica w ciąży jest uprawniona tylko do tego co wynika z tej umowy.

3) Jak długi może być okres wypowiedzenia umowy zlecenia?

Zgodnie z zasadą swobody umów zawartą w art. 353¹ K.c., strony umowy mogą dowolnie sformułować jej treść w tym również okres wypowiedzenia. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 kwietnia 2004 r. (sygn. akt V CK 433/03, OSNC 2004/12/205) stwierdził, że: "W umowie o świadczenie usług, do której mają zastosowanie przepisy o wypowiedzeniu zlecenia, dopuszczalne jest określenie przez strony terminu jej wypowiedzenia także z ważnych powodów.". Jeżeli w umowie nie ustalono okresu wypowiedzenia, wówczas można ją wypowiedzieć w trybie natychmiastowym (z dnia na dzień).