Czy kierownik budowy może pracować na podstawie umowy o dzieło?

Rozbudowujemy firmę i zamierzamy zatrudnić na kilka miesięcy kierownika budowy, który będzie prowadził dziennik budowy i wszelką inną dokumentację związaną z inwestycją. Osoba, której powierzymy obowiązki jest emerytem. Czy możemy zawrzeć z nią umowę o dzieło?

Nie, praca kierownika budowy, którego obowiązki nie mają na celu osiągnięcia określonego przez strony rezultatu (dzieła), ale polegają na starannym wykonywaniu pracy, nie może być świadczona na podstawie umowy o dzieło.

Umowa o dzieło jest umową, na podstawie której przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła na rzecz zamawiającego. Umowa o dzieło, w odróżnieniu od umowy zlecenia, jest umową rezultatu, którym może być np. kosztorys inwestycji, projekt architektoniczny, fotografia lub utwór publicystyczny. Cechą charakterystyczną dzieła jest to, że z chwilą ukończenia nabywa ono autonomiczną wartość w obrocie (por. wyrok SA w Rzeszowie z dnia 10 października 2012 r., sygn. akt III AUa 698/12).

Inaczej jest w przypadku umowy zlecenia. Zgodnie z art. 734 § 1 K.c. przez tę umowę przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej na rzecz dającego zlecenie. W myśl art. 750 K.c. przepisy o zleceniu stosuje się także do umów o świadczenie usług. W praktyce przepisy o zleceniu mają szerokie zastosowanie do wszelkich umów o świadczenie usług, które nie są odrębnie uregulowane. Umowa zlecenia jest umową starannego działania, czyli wymaga się w niej od zleceniobiorcy nie tyle uzyskania konkretnego rezultatu, lecz dołożenia należytej staranności w wykonywaniu powierzonych mu czynności.

Elementem wyróżniającym dla umowy zlecenia nie jest wynik, lecz starania w celu osiągnięcia tego wyniku. Podobnie podnosił Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 12 grudnia 2013 r. (sygn. akt III AUa 712/13), stwierdzając, że: "Istotą umowy o dzieło jest osiągnięcie określonego, zindywidualizowanego rezultatu w postaci materialnej lub niematerialnej. Umowa o świadczenie usług jest zaś umową starannego działania, zatem jej celem jest wykonywanie określonych czynności, które nie muszą zmierzać do osiągnięcia rezultatu, lecz oczywiście mogą.".

Umowa o dzieło ma zasadniczo charakter jednorazowy, zaś czas trwania umowy zlecenia jest wyznaczany poprzez wskazanie okresu na jaki umowę zawarto. To rozróżnienie może dodatkowo, w przypadkach wątpliwych, ułatwić ustalenie jaki rodzaj umowy faktycznie łączył strony. W orzecznictwie wskazuje się także, że umowa o współpracy mająca za przedmiot powtarzalne i takie same usługi, świadczone systematycznie, za stałym wynagrodzeniem, nie pozwala jednocześnie uznać, że są wykonywane odrębne (indywidualne) umowy o dzieło. Tak też wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 6 kwietnia 2011 r. (sygn. akt II UK 315/10), wyjaśniając ponadto, że czym innym jest wykonanie oznaczonego dzieła, a czym innym świadczenie usług.

Wzory umów cywilnoprawnych dostępne
są w serwisie www.druki.gofin.pl

W świetle powyższego, umowa z kierownikiem budowy, której przedmiotem ma być kierowanie budową i prowadzenie związanej z tym dokumentacji (w tym dziennika budowy) nie może być uznana za umowę o dzieło, gdyż jej celem nie jest osiągnięcie określonego przez strony rezultatu, ale wykonywanie ustalonych czynności (świadczenie pracy) przy zachowaniu należytej staranności.